Được sự giúp đỡ của Viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam, chính quyền địa phương và nhân dân làng Chi Nam, xã Lệ Chi, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội đã phục dựng thành công nghi lễ cổ truyền hội Phù Gióng Chi Nam vào ngày 28/4 (tức 8/4 âm lịch) sau hơn 60 năm gián đoạn.
Hội Phù Gióng Chi Nam gắn liền với việc tôn vinh và phụng thờ Tướng quân Châu Ðô Thống, húy là Bùi Duy Trí, có công trợ giúp Thánh Gióng đại phá giặc Ân. Ông là người làng Phù Ninh (nay là Phù Dực thuộc xã Phù Ðổng). Sau khi đánh tan quân giặc, Thánh Gióng bay về trời, còn Ðô Thống thu quân hạ trại tại Lệ Chi để tiêu diệt nốt bọn nổi loạn, rồi ông lâm bệnh và mất ở đó. Dân làng suy tôn ông là Thành hoàng, lập nghè ở ven dòng Thiên Ðức (sông Ðuống) để hằng năm nhang khói cùng tổ chức lễ hội tri ân.
Đây chính là một phần trong quy trình của hội Gióng diễn ra tại làng Phù Đổng, xã Phù Đồng, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Theo các cụ cao niên trong làng thì hằng năm hội Chi Nam diễn ra với đầy đủ nghi thức như rước kiệu, đánh trận… Nhưng từ năm 1943 đến nay, do nhiều nguyên nhân, lễ hội không được tổ chức nữa, đến ngày hội Phù Đổng làng chỉ cử một số cụ đại diện sang cho đúng thủ tục.
Lễ hội Phù Gióng Chi Nam gồm hai phần chính: phần lễ và phần rước. Trong phần lễ có một nghi thức rất đặc sắc là diễn xướng tái hiện Đô Thống đánh giặc Ân với sự tham gia của hai đội quân là những trai tráng khỏe mạnh trong làng. Nghi thức diễn xướng diễn ra trong không khí sôi nổi, náo động, ai ai cũng hào hứng. Khi mọi thủ tục cúng lễ hoàn tất, đoàn rước bắt đầu di chuyển sang làng Phù Đổng. Nếu như lễ của làng Chi Nam chưa sang thì lễ hội Phù Đổng chưa thể cử hành được.
PGS.TS Bùi Quang Thanh – người trực tiếp tìm hiểu nghiên cứu và đạo diễn lễ hội lần này cho biết: hội Phù Gióng sẽ dần được hoàn thiện hơn để khi hoàn toàn trao lại cho người dân, nó sẽ là một phần nhỏ nhưng quan trọng của hội Gióng Phù Đổng…
Văn Nhân góp ý :Tôi tán đồng ý của bạn Minh Xuân trong trang Đền miếu Việt ; Châu đô thống là danh hiệu của vị tướng thống lãnh quân nhà Châu .
Từ thông tin …Tướng quân Châu Ðô Thống, húy là Bùi Duy Trí, có công trợ giúp Thánh Gióng đại phá giặc Ân…
Lí luận thực đơn giản : Giặc Ân đánh nước ta , Châu đô thống tức thống chế quân nhà Châu cầm quân phụ tá thánh Gióng đại phá giặc Ân …suy ra nước ‘ta’ chính là nước ‘Châu’ hay nhà Châu trong cổ sử ‘Thiên hạ’ , xin nhấn mạnh …không phải cổ sử Trung quốc , vì Trung quốc ngày nay là nước của rợ giống Monggoloid chẳng giây mơ rễ má gì với Tam hoàng Ngũ đế .
Chỉ với thông tin ...giặc Ân đánh nước ta thì còn chút ngờ vực ...phải chăng là giặc Ân khác không phải quân nhà Thương Ân trong cổ sử Thiên hạ , nay với tích Châu đô thống Bùi Duy Trí tức tổng tư lệnh quân đội nhà Châu thì không còn nghi ngờ gì nữa .