Giỗ Tổ Hùng Vương, Dạy con chữ Hiếu .
Lãn Miên – http://diendan.lyhocdongphuong.org.vn
Đọc Âm Dương với Ngũ Hành
Lắm kẻ phê phán linh tinh lắm điều
Đó là những kẻ ngạo kiêu
Nghĩ cạn chẳng hiểu thấu điều uyên thâm
Lời cổ xưa chẳng xa xăm
Chân lý là cái vĩnh hằng đúc nên
Giống như vừng sáng thái dương
Mặt trời già lão vẫn lên mỗi ngày
Văn minh vật chất ngày nay
Nhìn vào Việt cổ, thấy đầy tương lai
Khoa học, minh triết lâu dài
Văn Lang văn hiến loài người có công
Muốn hiểu thấu phải thực lòng
5000 năm trước Tổ Tông nói rồi
Mẹ cha nước mắt chảy xuôi
Không hề đứt đoạn mạch hồi thương con
Con xa dù có vuông tròn
Nhớ cha mẹ, chỉ khóc thầm đôi khi
Mẹ khi đang ngủ giữa thì
Vẫn lo thấp thỏm để vì giấc con
Quạt xua muỗi, tém màn chăn
Cho con thẳng giấc ngon lành suốt đêm
Con chưa giúp được bao lăm
Hãy khiến cha mẹ yên tâm không buồn
Người gặp vui, sướng trong lòng
Cho nên con biết sớm hôm mau lời:
Sớm ngủ dậy, hỏi mẹ vui
Chiều về chào mẹ với lời hân hoan
Lớn lên tung cánh đi làm
Ở xa, điện thoại thường xuyên gọi về
Mẹ cha dù có ở quê
Yên tâm, đỡ phải lo về đứa con.
“Đầu Gạo” lướt Đạo - mọc mầm
Là theo qui luật xoay vần tự nhiên
Cũng giống như mọi hành tinh
Đều theo quĩ đạo riêng mình mà xuôi
Người với người cũng vậy thôi
Một Đạo tương tác, gọi nôi Ngũ Hành
Âm Dương quan hệ hai phần
Cha – Con, Chồng – Vợ, Anh – Em, Bạn – Bè
Ngũ Hành phép tắc thuận tề
Sẽ không xung đột, thuộc về tự nhiên
Xã hội như cái khí quan
Gia đình như thể tự nhiên tế bào
Gia đình khỏe, xã hội cao
Gia đình quan trọng với nhau vợ chồng
Sống trong hòa lạc gia đường
Con cái học được tình thương con người
Lớn lên thấy rõ cuộc đời
Một bàn cờ tướng tuyệt vời khó đi
Thận trọng từng bước cực kỳ
Ngã biết đứng dậy là khi công thành
Con nhìn thấy đó học nhanh
Càng ơn cha mẹ sinh thành ra con
Làm cha dù có thật nghiêm
Cũng dành kể chuyện thánh hiền con nghe
Ngày dành mười phút tỉ tê
Là con có được tràn trề niềm vui
Càng thêm hãnh diện với đời
Đến trường kể bạn ngời ngời điều hay
Có hiếu cha mẹ ngày ngày
Ra đời con sẽ thành ngay trung thần.
Mọi việc cha mẹ ôm đồm
Mua nhà, cưới vợ đều làm thay con
Con cho rằng đó tự nhiên
Cha mẹ cũng chẳng được phiền công lao
Chiều chuộng nên hiểu thế nào?
Trăng đến rằm tự làm sao chẳng tròn (!)
Thế là chẳng uốn nắn con
Mọi việc theo ý của con mà chiều
Nghe thầy tướng số vài điều
Yên tâm cứ để mặc diều gió bay
Con vậy bất hiếu có ngày
Bởi do cha mẹ quá tay nuông chiều
Thánh hiền xưa đã từng nêu
Gia cư kiện cáo là điều húy kiêng
Làm cho đổ vỡ gia phong
Chẳng có kết quả đáng mong mà chờ
Dạy hiếu từ lúc lúc còn thơ
Con dù nhiều ít, vẫn nhờ được con
Từ nhỏ biết dạy vuông tròn
Không nên mọi việc ôm đồm làm thay
Để cho con nhiễm tính lười
Là làm hư hại cuộc đời con sau
Cha mẹ dù có thật giàu
Chi cho con phải trước sau kiệm cần
Để con tự lực bản thân
Học, làm, biết cách dần dần tiến lên
Dù ai giàu có lắm tiền
Không quá tam đại, rồi liền đến suy
Ngày nay chẳng đợi đến thì
Một đời cũng dễ suy vi tan tành
Do lối xa xỉ lộng hành
Tiêu thụ vật chất đã thành thói quen
Vì con nên phải yêu thương
Yêu thương có lý, chớ thường tình không
Thành ra chiều chuộng bất công
Là nuôi bất hiếu đứa con sau này
Chăm con, rèn luyện hàng ngày
Mới thành bản lĩnh sau này cho con
Công danh, hiếu đạo vuông tròn
Ấy là trọn phận thương con, không nàn
Trẻ con mà tính tham lam
Dễ thành vô lễ, dễ làm ngạo kiêu
Sẽ bất hiếu, ưa nuông chiều
Chẳng nghĩ cha mẹ, chống điều khuyên răn.
Người sinh ra bổn tính tham
Dạy nghĩ người khác, phải làm tấm gương
Nguyên nhân chớ có coi thường
Muốn dạy con cái, nêu gương phải lành
Khi con mới một tuổi thành
Ông Bà Cha Mẹ cơm dành bón con
Thế là tạo một thói quen
Cho “ông vua nhỏ” nghiễm nhiên trong nhà
Nửa vua, nửa hổ tạo ra
Cái gương mẫu ấy thật là gương sai
Bữa ăn phải diễn như vầy:
Món ngon nhất nói mời ngay Ông Bà
Trẻ nhìn hiếu hạnh ngẫm ra
Mời theo thứ bậc, cuối là đến con
Lòng bé nghĩ sẽ vui hơn
Học tính hiếu thuận kính nhường người trên
Mỗi khi bưng món quà lên
Bé biết trước hết mời ông mời bà
Biết chia, mời mẹ mời cha
Người lớn vui vẻ khen là bé ngoan
Trong lòng bé cũng hân hoan
Cả nhà vui vẻ, hiếu đoan, lễ nghì
Trẻ từ nhỏ nhiễm tự tư
Là do người lớn làm hư con mình
Dành cho con mọi ưu tiên
Không tập con cái tính hiền vị tha
5000 năm Đất Nước ta
Sách xưa ghi rõ như là đầu tiên
Chọn vợ kén gái thục hiền
Gia tộc phát đạt được trên ba đời
“Quan Quan Thư Cưu, Tại hà chi châu,
Yểu điệu thục nữ, Quân tử hảo cầu” :
“Con Con Cù Cu, ấy nghĩa vợ chồng
Bay xa vẫn đậu, một lòng sắt son
Nếp xưa kén chọn dâu con
Lấy đạo hiền đức để còn dài lâu”
Ngắt bông sen hạnh cúng cầu
Tổ Tiên mát ruột với dâu nhà mình
Con trai hiếu thảo thường tình
Con dâu hiếu thảo làm vinh họ hàng.
Khen con cũng thể động viên
Cách khen không đúng cũng liền hại con
Tùy theo đức hạnh mà khen
Khen đúng đức hạnh, con liền phát huy
Khen mà sáo rỗng tức thì
Con thành kiêu ngạo tưởng gì cũng hơn
Thích nghe khen quá thành quen
Khi phê bình lại chẳng thèm để tâm.
Muốn ra đời gặp quí nhân
Cái tính lịch sự phải cần truốt trau
Lễ cầu Phật chẳng thấm đâu
Phật nhận hối lộ còn nào Thánh nhân?
Lịch sự từ nhỏ phải cần
Dạy con lễ phép, ân cần hỏi thăm
Chào Thầy, chào Bác, chào Anh
Vui chào các bạn cho nhanh miệng chào
Quen cách lịch sự thanh tao
Ra đời luôn gặp chỗ nào quí nhân.
Trẻ con thích bắt chước làm
Là tính hiếu động thích ham hiểu đời
Hai, ba tuổi đã biết rồi
Phải hướng dẫn bé, kèm lời ngợi khen
Tự lau ghế, tự tắt đèn
Tự xếp quần áo, tự em đi giày
Thế là tập bé khéo tay
Biết giúp người lớn, biết hay việc làm
Người lớn mà cứ ôm đồm
Giành phần làm hết, biến em thành lười.
孝
“Hiếu” là lướt tiếng “Hai Yêu”
Lớp già, lớp trẻ, hai đều thương nhau
Nho viết chữ Lão 老 trên đầu
Chữ Con 子 ở dưới, hợp nhau Hiếu 孝 thành:
Con gánh trách nhiệm trên mình
Phụng dưỡng cha mẹ sinh thành ra con
Ngược xuôi đọc HIẾU thấy thâm:
U YÊU thành HIẾU, con HÀM YÊU U.
Chuyện đời xưa kể lời ru
Con đi đốn củi để bù sinh nhai
Ở nhà có bạn đến chơi
Chờ con không gặp, mẹ thời không yên
Mẹ bèn lấy một cái kim
Đâm tay chảy máu, Con liền nhói đau
Vội vàng rảo bước về mau
Nhào đến ôm mẹ , mẹ đau thế nào
Mẹ bèn kể chuyện đuôi đầu
Mẹ làm vậy để cho mau con về
Giao cảm dù cách sơn khê
Con biết thương mẹ, mau về bạn con.
Ngày nay chẳng dạy mất khôn
Con chẳng hề biết mẹ thèm món chi
Mẹ thì mọi thứ chi li
Lo cho con hết, đều vì phần con
Như vậy là hiếu chưa tròn
Hai bên cùng biết quan tâm mới là
Con phải chăm sóc mẹ cha
Thường xuyên phải biết mua quà phụng dâng
Anh em họ mạc xóm làng
Hiếu là phải biết nhịn nhường, giúp nhau.
Dạy hiếu, ba điểm phải trau
Lấy mình làm mẫu là đầu ưu tiên
Trong ngày sinh nhật của mình
Mời cha mẹ đến để dành cảm ơn
Cái gương ấy gợi cho con
Ngày sinh nhật nó, nó còn nghĩ ai.
Người tính toán chẳng bằng Trời
Người thường chỉ dựa vào người nghĩ suy
Chẳng nghĩ trật tự tôn ti
Yêu ghét cứ thế vô tư mà làm
Thành ra gương xấu cho con
Học được chữ Hiếu phải còn dài lâu
Nhà và trường phải gắn nhau
Con học điều tốt, về mau khoe nhà
Động viên con tiến bộ mà
Đừng nói trêu giỡn, thế là mất nghiêm
Trẻ con muốn giúp việc làm
Mẹ cha phải biết động viên, vui mừng
Khen con là có hiếu tâm
Để cho con trẻ trong lòng sướng vui
Lòng thiện như cỏ nảy chồi
Mỗi ngày lại một tốt tươi trong lòng
Nếu con vụng, giúp chẳng xong
Thì phải hướng dẫn tận tình cho con
Chớ làm tự ái tâm hồn
Phải trân trọng cái nhiệt tình của con.
Dạy con chữ Hiếu đầu tiên
Có Hiếu, đức hạnh sẽ liền nở hoa
Từ nhỏ yêu kính mẹ cha
Cái tâm hiếu ấy mới là dài lâu
Ra đời kính trước, nhường sau
Quan tâm xã hội mà mau trưởng thành
Khi đau chẳng tự khổ mình
Mà thương cha mẹ vì tình lo âu
Biết giữ ngôn hạnh làm đầu
Chẳng để cha mẹ xấu đâu vì mình
Nghe chửi “mất dạy” biết kinh
Luôn luôn lo giữ cho mình đoan trang.
Hiếu giúp phán đoán hèn sang
Giúp chọn người, chọn bạn vàng cho ta.
Kẻ không hiếu thảo mẹ cha
Thì ra xã hội đều là khó tin
Toan tính lợi, hại, cân, đong
Đâu có tình nghĩa trong lòng thiện căn
Nhiều kẻ thực sự chăm làm
Nhưng lòng chỉ nhắm đến danh với quyền
Lo thăm đối tác làm ăn
Lơ là đạo nghĩa về thăm mẹ già
Tình duyên cũng chẳng chăm lo
Giữa đường hạnh phúc lại là chia tay
Do không học hiếu mà gây
Bất hiếu ảnh hưởng tới bầy cháu con.
Đọc to lục bát là khôn
Nhịp điệu nó giống thở Thiền hít sâu
“Nam mô” là hít sâu vào
“A di đà Phật” thở phào mạnh tuôn
Bài ru dưới để cho con
Ê - A, Hít - Thở, còn hơn chơi tràn:
Ru con, con ngủ cho ngoan
Ngàn năm tinh túy Văn Lang mãi còn
Công cha như núi Cháy Son
Nghĩa mẹ như nước sông Nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ Hiếu mới là đạo con
Hiếu Kinh xưa đã từng răn
Nuôi tâm hồn Việt ngàn năm cửu trường
Trong nhà hòa hợp tình thương
Anh chị em phải biết nhường nhịn nhau
Lời nói phải nghĩ trước sau
Cẩn thận, nói thật, chẳng đâu mất lòng
Chơi thì bình đẳng, bạn đông
Gần người tử tế để mong học nhiều
Thể thao, tập vẽ, tập thêu
Tập đờn, tập hát, đến điều học văn
Cha mẹ gọi, dạ thưa nhanh
Cha mẹ nhờ, phải thi hành làm ngay
Mẹ cha khuyên nhủ, giãi bày
Là mong con giỏi những ngày mai sau
Con phải cung kính nghe theo
Cả con, cha mẹ, lòng đều cùng vui
Nếu khi con lỡ gì sai
Cha mẹ có trách, vâng lời tiếp thu
Cãi lại cha mẹ là hư
Làm cha mẹ giận, cũng như đau lòng
Luôn luôn phải biết quan tâm
Hỏi han cha mẹ ân cần sớm hôm
Tối chúc cha mẹ ngủ ngon
Sáng dậy nhanh miệng, mẹ tròn giấc không
Học về chào hỏi vui lòng
Kể cho cha mẹ chuyện trong lớp mình
Rồi kể sang chuyện học hành
Bài hôm nay thấy với mình ra sao
Đi đâu xin phép, thưa chào
Về nhà mách lại nơi nào, việc chi
Ở nhà phải có nội qui
Vệ sinh, tắm rửa phải đi đúng giờ
Ngồi học đừng nghịch vẩn vơ
Ti Vi giải trí chỉ giờ trẻ em
Thế là cha mẹ yên tâm
Con ta tự biết lo chăm việc mình
Việc gì khác, nếu muốn làm
Hỏi trước cha mẹ khuyên nên thế nào
Chớ có tự ý nhúng vào
Lỡ khi nguy hiểm, tổn hao sức mình
Biết hỏi là trẻ thông minh
Cha mẹ cũng sẽ vì mình yên tâm
Mọi vật dù nhỏ của công
Con đừng tự tiện lấy dùng làm riêng
Đồ của ai cứ để nguyên
Mình tò mò lấy bị phiền trách tham
Điều gì cha mẹ vui lòng
Thì con phải biết làm xong cho lành
Điều gì cha mẹ không ưng
Thì con phải biết liệu chừng gạt bên
Thân mình phải biết giữ gìn
Chơi đừng vô ý để mình bị thương
Mẹ cha sẽ rất đau lòng
Lo không chữa khỏi, lo không an toàn
Chơi đừng ngỗ nghịch, ngang tàng
Mẹ cha xấu hổ xóm làng người ta
Mẹ cha yêu quí con mà
Con phải hiếu thuận mới là con ngoan
Mẹ cha dù có quá nghiêm
Con vẫn hiếu thuận, dịu hiền là thương
Con sai, xin lỗi là thường
Sửa ngay, giữ tín, đường đường con ngoan
Mẹ cha có lúc mắng oan
Con phải bình tĩnh, dịu dàng phân bua
Mẹ cha lúc ấy chưa vừa
Đợi lúc vui vẻ con thừa tỉ tê
Bấy giờ cha mẹ sẽ nghe
Cũng sẽ xin lỗi, ai dè mình sai
Vậy là con đã có tài
Biết khuyên phải trái, làm hài lòng nhau
Cũng có cha mẹ nóng đầu
Đánh con vô lý làm đau nhân tình
Con cũng đừng oán, đừng khinh
Làm vậy cha mẹ của mình càng sai
Con phải kiên nhẫn khuyên nài
Mẹ cha tỉnh ngộ, sửa sai lỗi mình
Khi cha mẹ có bệnh tình
Con cái phải biết quên mình chăm nuôi
Bệnh mà đã quá nặng rồi
Con cái luôn ở bên người không xa
Khi cha mẹ đã băng hà
Con cái luôn nhớ hương hoa tâm niềm
Chớ qua loa, chớ phí tiền
Mới đúng hiếu thuận, Thánh hiền từng răn
Thành tâm, thành ý là cần
Cũng như khi sống đang gần bên nhau.
Anh chị em hợp tâm đầu
Biết thương nhau, quí trọng nhau một nhà
Mới làm vui sướng mẹ cha
Mới là đạo hiếu, mới là con ngoan
Chơi với bạn phải ngang hàng
Chẳng gây oán giận, chẳng tham tranh giành
Nói năng khiêm tốn dịu dàng
Không nói tục tĩu, không màng chê bai
Lớn thì biết giúp nhỏ chơi
Nhỏ thì lễ phép nghe lời lớn khuyên
Ai cần giúp, phải giúp liền
Không đủ sức giúp thì truyền người trên
Giúp người là việc ưu tiên
Luôn luôn coi đó là niềm vui chung
Xưng hô phải biết khiêm nhường
Đáng chị gọi chị, anh thường gọi anh
Bạn bè thân mật ân cần
Bằng vai phải lứa xưng bằng mày tao
Gặp ai lớn tuổi hỏi chào
Nhường bé kém tuổi ra vào ưu tiên
Cụ già là bậc người trên
Khoanh tay lễ phép chào nghiêm trang chào
Cùng với người lớn đi đâu
Nhường già ngồi trước, trẻ sau mới ngồi
Nghe hỏi phải biết trả lời
Giọng phải to rõ, nói thời nghiêm trang
Nhìn đối mặt, nói gọn gàng
Mắt đừng lơ láo, chàng màng, ngó nghiêng
Hàng ngày biết quí thời gian
Dậy thì rửa mặt, đánh răng đúng giờ
Vệ sinh xong, rửa tay cho
Biết giữ sức khỏe, khỏi lo bệnh vào
Ăn mặc phải giữ bảnh bao
Đội mũ phải biết đội vào cho ngay
Ra đường phải có dép, giày
Đi học đeo cặp phải ngay mà vừa
Ở nhà xem xếp đúng chưa
Thứ nào chỗ nấy, không bừa lung tung
Không ham lòe loẹt hư vinh
Nhưng quần áo phải hợp mình trang nghiêm
Ăn uống phải hợp dưỡng sinh
Đừng có kén cá chọn canh gây phiền
Ăn nhiều rau quả là nên
Chớ uống nước ngọt, nước đường có ga
Rượu bia thì hãy tránh xa
Chớ đụng thuốc lá kẻo mà nguy to
Ăn nhai kỹ, bụng vừa no
Chớ ăn cơm bụi, ăn quà bán rong
Thực phẩm chế biến gia công
Đồ ăn công nghiệp là không lợi mình
Đi bộ chú ý ngoài đường
Không đi theo kiểu vội vàng, long đong
Khi đứng cũng phải ngóng trông
Không được ưỡn ẹo, cũng không cúi đầu
Khi bước qua cửa đi vào
Không đứng ngạch cửa mà chào người trong
Khi ngồi, chân chớ có rung
Ngồi đừng ngả ngớn khó trông, xấu người
Khi mở cửa, vén rèm khai
Con phải chú ý nhẹ tay đừng ồn
Trong nhà chớ chạy ầm ầm
Va phải đồ đạc đổ rầm, bị thương
Cầm ly chén chớ coi thường
Tránh làm rơi vỡ tốn tiền mẹ cha
Vào phòng không có ai nhà
Cũng không tự tiện mới là người nghiêm
Làm việc gì cũng chú chăm
Mới không phạm phải sai lầm do ta
Không vội vã, chẳng qua loa
Nhẫn nại, cẩn thận, làm là thành công
Những trò chơi kém thông minh
Hoặc là những chuyện linh tinh suy đồi
Chớ tò mò, chớ nhòm coi
Nhác thấy trò xấu phải rời xa ngay
Thấy cửa đóng phải gõ tay
Hỏi thăm trong ấy có người hay không
Không được tự tiện mở tung
Là không lịch sự, họ khinh chính mình
Vào phòng khách chớ làm thinh
Chào trước để họ biết mình là ai
Khách hỏi ai đấy, vào đây
Phải xưng tên rõ thẳng ngay mà vào
Mượn ai dụng cụ thế nào
Phải nói rõ trước dùng vào việc chi
Được cho phép mới cầm đi
Không như kẻ trộm thấy gì tự vơ
Dùng xong trả lại đúng giờ
Lần sau cần mượn mới là dễ xuôi.
Nói thật thà, có đầu đuôi
Lời gì đã hứa kịp thời thực thi
Không làm nổi, hứa làm chi
Nếu mà như vậy khác gì dối gian
Nói ít còn hơn lan man
Nói tốt hơn hẳn lặng câm ít lời
Đáng nói mới nói ra thôi
Điều không đáng nói thì thời thà im
Nói lời đáng quí, trang nghiêm
Chớ lời lẻo mép, tầm thường, gian ngoan
Chớ lời tục tĩu bụi đường
Đừng để thói xấu ấy vương vào mình
Việc gì chưa thấy, chưa nhìn
Đừng có phát biểu tự mình lung tung
Việc chưa rõ, chớ tuyên truyền
Mách lẻo như vậy nó liền thành ngoa
Khác gì rước họa vào nhà
Vì bị kẻ xấu làm loa tin đồn
Việc ai xui, thấy chẳng khôn
Thì nên từ chối, khỏi làm rối ren
Nói năng câu chữ rõ ràng
Chậm rãi, dứt khoát, chẳng sang mù mờ
Nghe ai gạ chuyện thực hư
Nghe thì bỏ vậy, chối từ ngoài tai
Phải biết phán đoán đúng sai
Việc không phận sự, chẳng hoài quan tâm
Thấy người ưu điểm, thạo làm
Thì nhớ cái tốt, dần dần học theo
Thấy người làm xấu, làm điêu
Tự răn mình chớ phạm điều trái ngang
Tự rèn phẩm đức, kỹ năng
Còn thua người, phải càng hăng gắng nhiều
Dù có kém mặc, kém tiêu
Cũng không lấy đó làm điều tự ti
Năng lực mình có thiếu gì
Cố gắng nhiều sẽ đến khi trưởng thành
Mình mà nghe bạn phê bình
Lại đem tức giận ra dành cho ai
Mình mà nghe bạn khen hoài
Lấy làm sung sướng tự oai với mình
Thế là bạn tốt lánh dần
Chỉ còn bạn xấu dẫn mình xấu hơn
Nếu mà nghe thấy người khen
Đừng có đắc ý, phải xem lại mình
Càng cố gắng, việc càng thành
Cho thật xứng đáng để giành lời khen
Nếu mà nghe thấy phê bình
Đừng có tức giận, làm thinh vui lòng
Quyết tâm sửa chữa cho xong
Thế là bạn tốt đến đông vui vầy
Vô ý phạm lỗi là sai
Cố ý phạm lỗi ác tai tội tình
Biết sai, biết sửa, thông minh
Cái lỗi nó sẽ xa mình bỏ đi
Cố tình giấu lỗi càng nguy
Cái sai sẽ đẻ ra thì càng sai
Thân nhau, yêu quí loài người
Yêu thương vạn vật là thời văn minh
Người ta quí trọng nhân tình
Người có đức hạnh, nâng mình càng cao
Người có năng lực dồi dào
Sẽ được khâm phục mà trao chức quyền
Mình có năng lực kiếm tiền
Cũng không tư lợi chỉ riêng cho mình
Biết tổ chức, biết hợp quần
Lợi ích xã hội là phần vẻ vang
Chớ thấy giàu có bắt quàng
Chớ thấy nghèo khó lấy làm khinh khi
Chớ mới nới cũ làm gì
Qúi trọng bạn cũ, nhớ ghi nghĩa tình
Thấy người đang bận chớ phiền
Thấy người lo, chớ chuyện nhàn, thêm lo
Đừng đem kháo chuyện người ta
Nào là khuyết điểm, nào là riêng tư
Thà rằng cái tốt khen ra
Cũng như ý đẹp làm quà noi theo
Người ta nghe thấy mình nêu
Nhất định càng dốc làm điều thiện hay
Còn đem bêu xấu người ngay
Nhiều khi sẽ rước họa tai về mình
Tiền của thì phải phân minh
Thà rằng nhận ít về mình còn hơn
Thế là mình tạo thiện duyên
Đến đâu cũng gặp người hiền giúp cho
Muốn nhờ người giúp việc chi
Phải xem việc ấy mình thì thích không
Nếu mà mình chẳng thích làm
Đừng đem việc ấy gán trông chờ người
Nếu mà đã nhận ơn ai
Phải lo báo đáp chóng chầy cho xong
Ơn thì nhớ mãi trong lòng
Oán thì lờ bỏ cho vong hận thù
Nhân tâm lấy lý mà thu
Còn dùng quyền thế, chẳng khi nào thành
Người ta dù nể sợ anh
Trong lòng không phục, tiềm tàng nguy tai
Trên đời chọn bạn mà chơi
Chọn người có đức, có tài mà thân
Gần mực thì lụa nhuốm đen
Gần đèn thì tỏ như đèn sáng soi
Nếu mà đã đọc sách rồi
Phải đem điều tốt mà soi thực hành
Học rồi mà chẳng chịu làm
Chỉ là mọt sách mơ màng hư vinh
Đọc sách, một phải biết nhìn
Hai phải biết nói, ba dồn đến tâm
Rút ra kinh nghiệm ngấm ngầm
Mới là nghiên cứu thâm trầm ý thư
Đừng có một sách đọc qua
Vội tìm sách khác hòng mà hiểu thêm
Cách làm như vậy không chuyên
Đọc từng cuốn sách phải nghiền cho sâu
Ý nào sâu sắc ghi mau
Tìm thầy, tìm bạn, yêu cầu hỏi thêm
Giá sách xếp gọn từng ngăn
Bàn học bút giấy cũng trong chỉnh tề
Tâm mình yên tịnh một khi
Đọc thì mới hiểu, học thì mới thông
Vở tập khi lấy làm xong
Xong xếp chỗ cũ gọn gàng, chỉn chu
Sách không tốt, phải chối từ
Đừng có xem, đọc, rước hư vào mình
Thánh hiền sách dạy anh minh
Học và thực tập sẽ thành nếp quen
Gieo trong xã hội thiện duyên
Đó là tạo phúc ước nguyền mai sau
Hiếu Kinh đọc thuộc làu làu
Tự mình nhắc nhở, giúp nhau việc lành.
Lãn Miên – http://diendan.lyhocdongphuong.org.vn
Đọc Âm Dương với Ngũ Hành
Lắm kẻ phê phán linh tinh lắm điều
Đó là những kẻ ngạo kiêu
Nghĩ cạn chẳng hiểu thấu điều uyên thâm
Lời cổ xưa chẳng xa xăm
Chân lý là cái vĩnh hằng đúc nên
Giống như vừng sáng thái dương
Mặt trời già lão vẫn lên mỗi ngày
Văn minh vật chất ngày nay
Nhìn vào Việt cổ, thấy đầy tương lai
Khoa học, minh triết lâu dài
Văn Lang văn hiến loài người có công
Muốn hiểu thấu phải thực lòng
5000 năm trước Tổ Tông nói rồi
Mẹ cha nước mắt chảy xuôi
Không hề đứt đoạn mạch hồi thương con
Con xa dù có vuông tròn
Nhớ cha mẹ, chỉ khóc thầm đôi khi
Mẹ khi đang ngủ giữa thì
Vẫn lo thấp thỏm để vì giấc con
Quạt xua muỗi, tém màn chăn
Cho con thẳng giấc ngon lành suốt đêm
Con chưa giúp được bao lăm
Hãy khiến cha mẹ yên tâm không buồn
Người gặp vui, sướng trong lòng
Cho nên con biết sớm hôm mau lời:
Sớm ngủ dậy, hỏi mẹ vui
Chiều về chào mẹ với lời hân hoan
Lớn lên tung cánh đi làm
Ở xa, điện thoại thường xuyên gọi về
Mẹ cha dù có ở quê
Yên tâm, đỡ phải lo về đứa con.
“Đầu Gạo” lướt Đạo - mọc mầm
Là theo qui luật xoay vần tự nhiên
Cũng giống như mọi hành tinh
Đều theo quĩ đạo riêng mình mà xuôi
Người với người cũng vậy thôi
Một Đạo tương tác, gọi nôi Ngũ Hành
Âm Dương quan hệ hai phần
Cha – Con, Chồng – Vợ, Anh – Em, Bạn – Bè
Ngũ Hành phép tắc thuận tề
Sẽ không xung đột, thuộc về tự nhiên
Xã hội như cái khí quan
Gia đình như thể tự nhiên tế bào
Gia đình khỏe, xã hội cao
Gia đình quan trọng với nhau vợ chồng
Sống trong hòa lạc gia đường
Con cái học được tình thương con người
Lớn lên thấy rõ cuộc đời
Một bàn cờ tướng tuyệt vời khó đi
Thận trọng từng bước cực kỳ
Ngã biết đứng dậy là khi công thành
Con nhìn thấy đó học nhanh
Càng ơn cha mẹ sinh thành ra con
Làm cha dù có thật nghiêm
Cũng dành kể chuyện thánh hiền con nghe
Ngày dành mười phút tỉ tê
Là con có được tràn trề niềm vui
Càng thêm hãnh diện với đời
Đến trường kể bạn ngời ngời điều hay
Có hiếu cha mẹ ngày ngày
Ra đời con sẽ thành ngay trung thần.
Mọi việc cha mẹ ôm đồm
Mua nhà, cưới vợ đều làm thay con
Con cho rằng đó tự nhiên
Cha mẹ cũng chẳng được phiền công lao
Chiều chuộng nên hiểu thế nào?
Trăng đến rằm tự làm sao chẳng tròn (!)
Thế là chẳng uốn nắn con
Mọi việc theo ý của con mà chiều
Nghe thầy tướng số vài điều
Yên tâm cứ để mặc diều gió bay
Con vậy bất hiếu có ngày
Bởi do cha mẹ quá tay nuông chiều
Thánh hiền xưa đã từng nêu
Gia cư kiện cáo là điều húy kiêng
Làm cho đổ vỡ gia phong
Chẳng có kết quả đáng mong mà chờ
Dạy hiếu từ lúc lúc còn thơ
Con dù nhiều ít, vẫn nhờ được con
Từ nhỏ biết dạy vuông tròn
Không nên mọi việc ôm đồm làm thay
Để cho con nhiễm tính lười
Là làm hư hại cuộc đời con sau
Cha mẹ dù có thật giàu
Chi cho con phải trước sau kiệm cần
Để con tự lực bản thân
Học, làm, biết cách dần dần tiến lên
Dù ai giàu có lắm tiền
Không quá tam đại, rồi liền đến suy
Ngày nay chẳng đợi đến thì
Một đời cũng dễ suy vi tan tành
Do lối xa xỉ lộng hành
Tiêu thụ vật chất đã thành thói quen
Vì con nên phải yêu thương
Yêu thương có lý, chớ thường tình không
Thành ra chiều chuộng bất công
Là nuôi bất hiếu đứa con sau này
Chăm con, rèn luyện hàng ngày
Mới thành bản lĩnh sau này cho con
Công danh, hiếu đạo vuông tròn
Ấy là trọn phận thương con, không nàn
Trẻ con mà tính tham lam
Dễ thành vô lễ, dễ làm ngạo kiêu
Sẽ bất hiếu, ưa nuông chiều
Chẳng nghĩ cha mẹ, chống điều khuyên răn.
Người sinh ra bổn tính tham
Dạy nghĩ người khác, phải làm tấm gương
Nguyên nhân chớ có coi thường
Muốn dạy con cái, nêu gương phải lành
Khi con mới một tuổi thành
Ông Bà Cha Mẹ cơm dành bón con
Thế là tạo một thói quen
Cho “ông vua nhỏ” nghiễm nhiên trong nhà
Nửa vua, nửa hổ tạo ra
Cái gương mẫu ấy thật là gương sai
Bữa ăn phải diễn như vầy:
Món ngon nhất nói mời ngay Ông Bà
Trẻ nhìn hiếu hạnh ngẫm ra
Mời theo thứ bậc, cuối là đến con
Lòng bé nghĩ sẽ vui hơn
Học tính hiếu thuận kính nhường người trên
Mỗi khi bưng món quà lên
Bé biết trước hết mời ông mời bà
Biết chia, mời mẹ mời cha
Người lớn vui vẻ khen là bé ngoan
Trong lòng bé cũng hân hoan
Cả nhà vui vẻ, hiếu đoan, lễ nghì
Trẻ từ nhỏ nhiễm tự tư
Là do người lớn làm hư con mình
Dành cho con mọi ưu tiên
Không tập con cái tính hiền vị tha
5000 năm Đất Nước ta
Sách xưa ghi rõ như là đầu tiên
Chọn vợ kén gái thục hiền
Gia tộc phát đạt được trên ba đời
“Quan Quan Thư Cưu, Tại hà chi châu,
Yểu điệu thục nữ, Quân tử hảo cầu” :
“Con Con Cù Cu, ấy nghĩa vợ chồng
Bay xa vẫn đậu, một lòng sắt son
Nếp xưa kén chọn dâu con
Lấy đạo hiền đức để còn dài lâu”
Ngắt bông sen hạnh cúng cầu
Tổ Tiên mát ruột với dâu nhà mình
Con trai hiếu thảo thường tình
Con dâu hiếu thảo làm vinh họ hàng.
Khen con cũng thể động viên
Cách khen không đúng cũng liền hại con
Tùy theo đức hạnh mà khen
Khen đúng đức hạnh, con liền phát huy
Khen mà sáo rỗng tức thì
Con thành kiêu ngạo tưởng gì cũng hơn
Thích nghe khen quá thành quen
Khi phê bình lại chẳng thèm để tâm.
Muốn ra đời gặp quí nhân
Cái tính lịch sự phải cần truốt trau
Lễ cầu Phật chẳng thấm đâu
Phật nhận hối lộ còn nào Thánh nhân?
Lịch sự từ nhỏ phải cần
Dạy con lễ phép, ân cần hỏi thăm
Chào Thầy, chào Bác, chào Anh
Vui chào các bạn cho nhanh miệng chào
Quen cách lịch sự thanh tao
Ra đời luôn gặp chỗ nào quí nhân.
Trẻ con thích bắt chước làm
Là tính hiếu động thích ham hiểu đời
Hai, ba tuổi đã biết rồi
Phải hướng dẫn bé, kèm lời ngợi khen
Tự lau ghế, tự tắt đèn
Tự xếp quần áo, tự em đi giày
Thế là tập bé khéo tay
Biết giúp người lớn, biết hay việc làm
Người lớn mà cứ ôm đồm
Giành phần làm hết, biến em thành lười.
孝
“Hiếu” là lướt tiếng “Hai Yêu”
Lớp già, lớp trẻ, hai đều thương nhau
Nho viết chữ Lão 老 trên đầu
Chữ Con 子 ở dưới, hợp nhau Hiếu 孝 thành:
Con gánh trách nhiệm trên mình
Phụng dưỡng cha mẹ sinh thành ra con
Ngược xuôi đọc HIẾU thấy thâm:
U YÊU thành HIẾU, con HÀM YÊU U.
Chuyện đời xưa kể lời ru
Con đi đốn củi để bù sinh nhai
Ở nhà có bạn đến chơi
Chờ con không gặp, mẹ thời không yên
Mẹ bèn lấy một cái kim
Đâm tay chảy máu, Con liền nhói đau
Vội vàng rảo bước về mau
Nhào đến ôm mẹ , mẹ đau thế nào
Mẹ bèn kể chuyện đuôi đầu
Mẹ làm vậy để cho mau con về
Giao cảm dù cách sơn khê
Con biết thương mẹ, mau về bạn con.
Ngày nay chẳng dạy mất khôn
Con chẳng hề biết mẹ thèm món chi
Mẹ thì mọi thứ chi li
Lo cho con hết, đều vì phần con
Như vậy là hiếu chưa tròn
Hai bên cùng biết quan tâm mới là
Con phải chăm sóc mẹ cha
Thường xuyên phải biết mua quà phụng dâng
Anh em họ mạc xóm làng
Hiếu là phải biết nhịn nhường, giúp nhau.
Dạy hiếu, ba điểm phải trau
Lấy mình làm mẫu là đầu ưu tiên
Trong ngày sinh nhật của mình
Mời cha mẹ đến để dành cảm ơn
Cái gương ấy gợi cho con
Ngày sinh nhật nó, nó còn nghĩ ai.
Người tính toán chẳng bằng Trời
Người thường chỉ dựa vào người nghĩ suy
Chẳng nghĩ trật tự tôn ti
Yêu ghét cứ thế vô tư mà làm
Thành ra gương xấu cho con
Học được chữ Hiếu phải còn dài lâu
Nhà và trường phải gắn nhau
Con học điều tốt, về mau khoe nhà
Động viên con tiến bộ mà
Đừng nói trêu giỡn, thế là mất nghiêm
Trẻ con muốn giúp việc làm
Mẹ cha phải biết động viên, vui mừng
Khen con là có hiếu tâm
Để cho con trẻ trong lòng sướng vui
Lòng thiện như cỏ nảy chồi
Mỗi ngày lại một tốt tươi trong lòng
Nếu con vụng, giúp chẳng xong
Thì phải hướng dẫn tận tình cho con
Chớ làm tự ái tâm hồn
Phải trân trọng cái nhiệt tình của con.
Dạy con chữ Hiếu đầu tiên
Có Hiếu, đức hạnh sẽ liền nở hoa
Từ nhỏ yêu kính mẹ cha
Cái tâm hiếu ấy mới là dài lâu
Ra đời kính trước, nhường sau
Quan tâm xã hội mà mau trưởng thành
Khi đau chẳng tự khổ mình
Mà thương cha mẹ vì tình lo âu
Biết giữ ngôn hạnh làm đầu
Chẳng để cha mẹ xấu đâu vì mình
Nghe chửi “mất dạy” biết kinh
Luôn luôn lo giữ cho mình đoan trang.
Hiếu giúp phán đoán hèn sang
Giúp chọn người, chọn bạn vàng cho ta.
Kẻ không hiếu thảo mẹ cha
Thì ra xã hội đều là khó tin
Toan tính lợi, hại, cân, đong
Đâu có tình nghĩa trong lòng thiện căn
Nhiều kẻ thực sự chăm làm
Nhưng lòng chỉ nhắm đến danh với quyền
Lo thăm đối tác làm ăn
Lơ là đạo nghĩa về thăm mẹ già
Tình duyên cũng chẳng chăm lo
Giữa đường hạnh phúc lại là chia tay
Do không học hiếu mà gây
Bất hiếu ảnh hưởng tới bầy cháu con.
Đọc to lục bát là khôn
Nhịp điệu nó giống thở Thiền hít sâu
“Nam mô” là hít sâu vào
“A di đà Phật” thở phào mạnh tuôn
Bài ru dưới để cho con
Ê - A, Hít - Thở, còn hơn chơi tràn:
Ru con, con ngủ cho ngoan
Ngàn năm tinh túy Văn Lang mãi còn
Công cha như núi Cháy Son
Nghĩa mẹ như nước sông Nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ Hiếu mới là đạo con
Hiếu Kinh xưa đã từng răn
Nuôi tâm hồn Việt ngàn năm cửu trường
Trong nhà hòa hợp tình thương
Anh chị em phải biết nhường nhịn nhau
Lời nói phải nghĩ trước sau
Cẩn thận, nói thật, chẳng đâu mất lòng
Chơi thì bình đẳng, bạn đông
Gần người tử tế để mong học nhiều
Thể thao, tập vẽ, tập thêu
Tập đờn, tập hát, đến điều học văn
Cha mẹ gọi, dạ thưa nhanh
Cha mẹ nhờ, phải thi hành làm ngay
Mẹ cha khuyên nhủ, giãi bày
Là mong con giỏi những ngày mai sau
Con phải cung kính nghe theo
Cả con, cha mẹ, lòng đều cùng vui
Nếu khi con lỡ gì sai
Cha mẹ có trách, vâng lời tiếp thu
Cãi lại cha mẹ là hư
Làm cha mẹ giận, cũng như đau lòng
Luôn luôn phải biết quan tâm
Hỏi han cha mẹ ân cần sớm hôm
Tối chúc cha mẹ ngủ ngon
Sáng dậy nhanh miệng, mẹ tròn giấc không
Học về chào hỏi vui lòng
Kể cho cha mẹ chuyện trong lớp mình
Rồi kể sang chuyện học hành
Bài hôm nay thấy với mình ra sao
Đi đâu xin phép, thưa chào
Về nhà mách lại nơi nào, việc chi
Ở nhà phải có nội qui
Vệ sinh, tắm rửa phải đi đúng giờ
Ngồi học đừng nghịch vẩn vơ
Ti Vi giải trí chỉ giờ trẻ em
Thế là cha mẹ yên tâm
Con ta tự biết lo chăm việc mình
Việc gì khác, nếu muốn làm
Hỏi trước cha mẹ khuyên nên thế nào
Chớ có tự ý nhúng vào
Lỡ khi nguy hiểm, tổn hao sức mình
Biết hỏi là trẻ thông minh
Cha mẹ cũng sẽ vì mình yên tâm
Mọi vật dù nhỏ của công
Con đừng tự tiện lấy dùng làm riêng
Đồ của ai cứ để nguyên
Mình tò mò lấy bị phiền trách tham
Điều gì cha mẹ vui lòng
Thì con phải biết làm xong cho lành
Điều gì cha mẹ không ưng
Thì con phải biết liệu chừng gạt bên
Thân mình phải biết giữ gìn
Chơi đừng vô ý để mình bị thương
Mẹ cha sẽ rất đau lòng
Lo không chữa khỏi, lo không an toàn
Chơi đừng ngỗ nghịch, ngang tàng
Mẹ cha xấu hổ xóm làng người ta
Mẹ cha yêu quí con mà
Con phải hiếu thuận mới là con ngoan
Mẹ cha dù có quá nghiêm
Con vẫn hiếu thuận, dịu hiền là thương
Con sai, xin lỗi là thường
Sửa ngay, giữ tín, đường đường con ngoan
Mẹ cha có lúc mắng oan
Con phải bình tĩnh, dịu dàng phân bua
Mẹ cha lúc ấy chưa vừa
Đợi lúc vui vẻ con thừa tỉ tê
Bấy giờ cha mẹ sẽ nghe
Cũng sẽ xin lỗi, ai dè mình sai
Vậy là con đã có tài
Biết khuyên phải trái, làm hài lòng nhau
Cũng có cha mẹ nóng đầu
Đánh con vô lý làm đau nhân tình
Con cũng đừng oán, đừng khinh
Làm vậy cha mẹ của mình càng sai
Con phải kiên nhẫn khuyên nài
Mẹ cha tỉnh ngộ, sửa sai lỗi mình
Khi cha mẹ có bệnh tình
Con cái phải biết quên mình chăm nuôi
Bệnh mà đã quá nặng rồi
Con cái luôn ở bên người không xa
Khi cha mẹ đã băng hà
Con cái luôn nhớ hương hoa tâm niềm
Chớ qua loa, chớ phí tiền
Mới đúng hiếu thuận, Thánh hiền từng răn
Thành tâm, thành ý là cần
Cũng như khi sống đang gần bên nhau.
Anh chị em hợp tâm đầu
Biết thương nhau, quí trọng nhau một nhà
Mới làm vui sướng mẹ cha
Mới là đạo hiếu, mới là con ngoan
Chơi với bạn phải ngang hàng
Chẳng gây oán giận, chẳng tham tranh giành
Nói năng khiêm tốn dịu dàng
Không nói tục tĩu, không màng chê bai
Lớn thì biết giúp nhỏ chơi
Nhỏ thì lễ phép nghe lời lớn khuyên
Ai cần giúp, phải giúp liền
Không đủ sức giúp thì truyền người trên
Giúp người là việc ưu tiên
Luôn luôn coi đó là niềm vui chung
Xưng hô phải biết khiêm nhường
Đáng chị gọi chị, anh thường gọi anh
Bạn bè thân mật ân cần
Bằng vai phải lứa xưng bằng mày tao
Gặp ai lớn tuổi hỏi chào
Nhường bé kém tuổi ra vào ưu tiên
Cụ già là bậc người trên
Khoanh tay lễ phép chào nghiêm trang chào
Cùng với người lớn đi đâu
Nhường già ngồi trước, trẻ sau mới ngồi
Nghe hỏi phải biết trả lời
Giọng phải to rõ, nói thời nghiêm trang
Nhìn đối mặt, nói gọn gàng
Mắt đừng lơ láo, chàng màng, ngó nghiêng
Hàng ngày biết quí thời gian
Dậy thì rửa mặt, đánh răng đúng giờ
Vệ sinh xong, rửa tay cho
Biết giữ sức khỏe, khỏi lo bệnh vào
Ăn mặc phải giữ bảnh bao
Đội mũ phải biết đội vào cho ngay
Ra đường phải có dép, giày
Đi học đeo cặp phải ngay mà vừa
Ở nhà xem xếp đúng chưa
Thứ nào chỗ nấy, không bừa lung tung
Không ham lòe loẹt hư vinh
Nhưng quần áo phải hợp mình trang nghiêm
Ăn uống phải hợp dưỡng sinh
Đừng có kén cá chọn canh gây phiền
Ăn nhiều rau quả là nên
Chớ uống nước ngọt, nước đường có ga
Rượu bia thì hãy tránh xa
Chớ đụng thuốc lá kẻo mà nguy to
Ăn nhai kỹ, bụng vừa no
Chớ ăn cơm bụi, ăn quà bán rong
Thực phẩm chế biến gia công
Đồ ăn công nghiệp là không lợi mình
Đi bộ chú ý ngoài đường
Không đi theo kiểu vội vàng, long đong
Khi đứng cũng phải ngóng trông
Không được ưỡn ẹo, cũng không cúi đầu
Khi bước qua cửa đi vào
Không đứng ngạch cửa mà chào người trong
Khi ngồi, chân chớ có rung
Ngồi đừng ngả ngớn khó trông, xấu người
Khi mở cửa, vén rèm khai
Con phải chú ý nhẹ tay đừng ồn
Trong nhà chớ chạy ầm ầm
Va phải đồ đạc đổ rầm, bị thương
Cầm ly chén chớ coi thường
Tránh làm rơi vỡ tốn tiền mẹ cha
Vào phòng không có ai nhà
Cũng không tự tiện mới là người nghiêm
Làm việc gì cũng chú chăm
Mới không phạm phải sai lầm do ta
Không vội vã, chẳng qua loa
Nhẫn nại, cẩn thận, làm là thành công
Những trò chơi kém thông minh
Hoặc là những chuyện linh tinh suy đồi
Chớ tò mò, chớ nhòm coi
Nhác thấy trò xấu phải rời xa ngay
Thấy cửa đóng phải gõ tay
Hỏi thăm trong ấy có người hay không
Không được tự tiện mở tung
Là không lịch sự, họ khinh chính mình
Vào phòng khách chớ làm thinh
Chào trước để họ biết mình là ai
Khách hỏi ai đấy, vào đây
Phải xưng tên rõ thẳng ngay mà vào
Mượn ai dụng cụ thế nào
Phải nói rõ trước dùng vào việc chi
Được cho phép mới cầm đi
Không như kẻ trộm thấy gì tự vơ
Dùng xong trả lại đúng giờ
Lần sau cần mượn mới là dễ xuôi.
Nói thật thà, có đầu đuôi
Lời gì đã hứa kịp thời thực thi
Không làm nổi, hứa làm chi
Nếu mà như vậy khác gì dối gian
Nói ít còn hơn lan man
Nói tốt hơn hẳn lặng câm ít lời
Đáng nói mới nói ra thôi
Điều không đáng nói thì thời thà im
Nói lời đáng quí, trang nghiêm
Chớ lời lẻo mép, tầm thường, gian ngoan
Chớ lời tục tĩu bụi đường
Đừng để thói xấu ấy vương vào mình
Việc gì chưa thấy, chưa nhìn
Đừng có phát biểu tự mình lung tung
Việc chưa rõ, chớ tuyên truyền
Mách lẻo như vậy nó liền thành ngoa
Khác gì rước họa vào nhà
Vì bị kẻ xấu làm loa tin đồn
Việc ai xui, thấy chẳng khôn
Thì nên từ chối, khỏi làm rối ren
Nói năng câu chữ rõ ràng
Chậm rãi, dứt khoát, chẳng sang mù mờ
Nghe ai gạ chuyện thực hư
Nghe thì bỏ vậy, chối từ ngoài tai
Phải biết phán đoán đúng sai
Việc không phận sự, chẳng hoài quan tâm
Thấy người ưu điểm, thạo làm
Thì nhớ cái tốt, dần dần học theo
Thấy người làm xấu, làm điêu
Tự răn mình chớ phạm điều trái ngang
Tự rèn phẩm đức, kỹ năng
Còn thua người, phải càng hăng gắng nhiều
Dù có kém mặc, kém tiêu
Cũng không lấy đó làm điều tự ti
Năng lực mình có thiếu gì
Cố gắng nhiều sẽ đến khi trưởng thành
Mình mà nghe bạn phê bình
Lại đem tức giận ra dành cho ai
Mình mà nghe bạn khen hoài
Lấy làm sung sướng tự oai với mình
Thế là bạn tốt lánh dần
Chỉ còn bạn xấu dẫn mình xấu hơn
Nếu mà nghe thấy người khen
Đừng có đắc ý, phải xem lại mình
Càng cố gắng, việc càng thành
Cho thật xứng đáng để giành lời khen
Nếu mà nghe thấy phê bình
Đừng có tức giận, làm thinh vui lòng
Quyết tâm sửa chữa cho xong
Thế là bạn tốt đến đông vui vầy
Vô ý phạm lỗi là sai
Cố ý phạm lỗi ác tai tội tình
Biết sai, biết sửa, thông minh
Cái lỗi nó sẽ xa mình bỏ đi
Cố tình giấu lỗi càng nguy
Cái sai sẽ đẻ ra thì càng sai
Thân nhau, yêu quí loài người
Yêu thương vạn vật là thời văn minh
Người ta quí trọng nhân tình
Người có đức hạnh, nâng mình càng cao
Người có năng lực dồi dào
Sẽ được khâm phục mà trao chức quyền
Mình có năng lực kiếm tiền
Cũng không tư lợi chỉ riêng cho mình
Biết tổ chức, biết hợp quần
Lợi ích xã hội là phần vẻ vang
Chớ thấy giàu có bắt quàng
Chớ thấy nghèo khó lấy làm khinh khi
Chớ mới nới cũ làm gì
Qúi trọng bạn cũ, nhớ ghi nghĩa tình
Thấy người đang bận chớ phiền
Thấy người lo, chớ chuyện nhàn, thêm lo
Đừng đem kháo chuyện người ta
Nào là khuyết điểm, nào là riêng tư
Thà rằng cái tốt khen ra
Cũng như ý đẹp làm quà noi theo
Người ta nghe thấy mình nêu
Nhất định càng dốc làm điều thiện hay
Còn đem bêu xấu người ngay
Nhiều khi sẽ rước họa tai về mình
Tiền của thì phải phân minh
Thà rằng nhận ít về mình còn hơn
Thế là mình tạo thiện duyên
Đến đâu cũng gặp người hiền giúp cho
Muốn nhờ người giúp việc chi
Phải xem việc ấy mình thì thích không
Nếu mà mình chẳng thích làm
Đừng đem việc ấy gán trông chờ người
Nếu mà đã nhận ơn ai
Phải lo báo đáp chóng chầy cho xong
Ơn thì nhớ mãi trong lòng
Oán thì lờ bỏ cho vong hận thù
Nhân tâm lấy lý mà thu
Còn dùng quyền thế, chẳng khi nào thành
Người ta dù nể sợ anh
Trong lòng không phục, tiềm tàng nguy tai
Trên đời chọn bạn mà chơi
Chọn người có đức, có tài mà thân
Gần mực thì lụa nhuốm đen
Gần đèn thì tỏ như đèn sáng soi
Nếu mà đã đọc sách rồi
Phải đem điều tốt mà soi thực hành
Học rồi mà chẳng chịu làm
Chỉ là mọt sách mơ màng hư vinh
Đọc sách, một phải biết nhìn
Hai phải biết nói, ba dồn đến tâm
Rút ra kinh nghiệm ngấm ngầm
Mới là nghiên cứu thâm trầm ý thư
Đừng có một sách đọc qua
Vội tìm sách khác hòng mà hiểu thêm
Cách làm như vậy không chuyên
Đọc từng cuốn sách phải nghiền cho sâu
Ý nào sâu sắc ghi mau
Tìm thầy, tìm bạn, yêu cầu hỏi thêm
Giá sách xếp gọn từng ngăn
Bàn học bút giấy cũng trong chỉnh tề
Tâm mình yên tịnh một khi
Đọc thì mới hiểu, học thì mới thông
Vở tập khi lấy làm xong
Xong xếp chỗ cũ gọn gàng, chỉn chu
Sách không tốt, phải chối từ
Đừng có xem, đọc, rước hư vào mình
Thánh hiền sách dạy anh minh
Học và thực tập sẽ thành nếp quen
Gieo trong xã hội thiện duyên
Đó là tạo phúc ước nguyền mai sau
Hiếu Kinh đọc thuộc làu làu
Tự mình nhắc nhở, giúp nhau việc lành.
