nguồn CAO VƯƠNG – NGƯỜI XÂY DỰNG THẦN ĐIỆN… – Hùng Việt sử quán | Facebook
Sau Phù Đổng Thiên Vương đăng đàn phong thần ở núi Vệ Linh (Sóc Sơn) thì người thứ hai nối tiếp cuộc phong thần trên đất Việt là … Phong thủy vương Cao Biền.
Thật vậy, Việt điện u linh và Lĩnh Nam chích quái ghi lại một loạt những chuyện Cao Vương đã phong và lập nơi thờ các vị thần thiêng nhất đất Việt. Liệu đây có phải là công trạng của Cao Vương mà đã bị gọi thành ra việc ông “trấn yểm” các linh khí nước Nam?
[list="box-sizing: inherit; overflow-wrap: break-word; margin-right: 0px; margin-bottom: 1.5em; margin-left: 0px; list-style-position: initial; list-style-image: initial; font-size: 19px; background-color: rgb(255, 255, 255);"]
[*]Rõ nhất là việc Cao Biền phong thành hoàng cho thần Tô Lịch, tức là vị thành hoàng sớm nhất có trong các ghi chép ở nước ta. Cùng tương tự với thần Tô Lịch là thần Bạch Mã hay Vượng khí Long Đỗ.
[*]Cũng là Long Đỗ hay Long Độ đình hầu chính là Sĩ Nhiếp. Việt Điện U Linh xếp truyện về Sĩ Nhiếp lên đầu tiên trong các Lịch đại đế vương và kể rằng Cao Biền đã gặp thần Sĩ Vương và làm bài thơ:
Sau thủa Hoàng Sơ Ngụy
Cách đây năm trăm niên
Đường, Hàm Thông thứ tám,
Nay gặp Sĩ Vương tiên.
[*]Truyện núi Tản Viên trong Lĩnh Nam chích quái kể Cao Biền đã “giao đấu” với thần núi Tản rồi nói:
“Linh khí ở phương Nam không thể lường được. Cái vượng khí đời nào hết được!”
[*]Truyện Lý Ông Trọng trong Lĩnh Nam chích quái kể:
Tới đời Đường, Triệu Xương sang làm quan đô hộ đất Giao Châu, đêm mộng thấy cùng Lý Thân giảng sách Xuân Thu, Tả Truyện, nhân hỏi thăm nhà cũ, lập đền thờ cúng. Sau Cao Biền dẹp giặc Nam Chiếu, Lý hiển linh cứu trợ, Cao Biền bèn sửa sang lại miếu đền, tạc gỗ làm tượng, gọi là đền Lý hiệu úy nay thuộc xã Thụy Hương, huyện Từ Liêm (xưa gọi là xã Thụy Hàm, nay gọi là xã Thụy Hương) ở bên bờ sông Cái cách kinh thành 15 dặm.
Vậy chính Cao Biền là người đã xây đền thờ Lý Ông Trọng ở Chèm.
[*]Truyền thần Cao Lỗ trong Lĩnh Nam chích quái kể Cao Biền nằm mộng gặp thần Cao Lỗ, tỉnh dậy làm bài thơ:
[*]
Đất Giao châu, đẹp thay!,
Dằng dặc vạn năm dài
Hiền đức xưa được mất
Quả chẳng phụ lòng trời.
[*]
Lại ngâm thêm:
Bách Việt trời một cõi
Nhị Hán định sơn xuyên
Thần linh cùng quy thuận
Nhà Đường phước đức thêm.
[*]
Lại ngâm thêm một bài:
Nước Nam sông núi đẹp
Long thần với địa linh
Dân an không lo lắng
Đất nước hưởng thái bình.
[*]Truyện hai con trâu vàng của Lĩnh Nam chích quái kể:
Cao Biền giỏi thuật số, thông địa lý, thường cưỡi diều giấy bay trên không trung để yểm các nơi thắng cảnh. Biền thấy trâu đi vào hồ Dâm Đàn (nay là Tây Hồ) rồi thoắt không thấy trâu đâu nữa.
Như thế việc thờ Kim Ngưu cũng chính là do Cao Biền khởi xướng.
Ở núi Tiên Du còn có sự tích Cao Biền lập 8 vạn ngôi tháp, nên núi đó có tên là núi Bát Vạn.
[*]Bản thân Cao Vương Biền được thờ dưới tên Cao Sơn đại vương, là vị thần trấn Nam của kinh thành Thăng Long và Hoa Lư.
[*]Tại động Thiên Tôn ở Ninh Bình, có chùa Thiên Tôn do Cao Biền xây để thờ Quan Âm Diệu Thiện và cha mẹ của bà là Trang Vương. Di tích nay vẫn còn với bằng chứng là những viên gạch Giang Tây quân của thời Đường tại đây.
[*]Ở Vạn Phú (Hà Đông) Cao Biền có vợ là bà Quốc vương thiên tử Ả Lã Nàng Đê, tức là Trưng Vương. Điều này cho thấy Cao Biền đã tôn thờ Trưng Vương.
[*]Ở thôn Nam Trì, xã Đặng Lễ, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên có chuyện các vị Cao Biền (Cao Vương), Lữ Gia (Bảo Công), Nguyễn Danh Lang (Lang Công) kết nghĩa làm anh em sau khi 2 vị Lữ Gia và Lang Công hiển linh giúp Cao Vương đánh giặc…
[*]Thần tích thôn Hoa Dương (nay là xã Thái Phương, Hưng Hà, Thái Bình) kể tại đây Cao Biền gặp 4 vị thần, tự xưng là tứ vị Lôi Đình (Lôi Oanh), một vị tên là Thanh Cung, một vị tên là Chàng Chiểu, một vị tên là Từ Kinh, một vị tên là Trang Nghị,… đã hiển linh giúp Cao Biền đánh giặc. 4 vị Lôi thần này là một cách kể khác của Ngũ vị tôn quan Tứ phủ.
Một số vị thần Việt khác được tôn thờ bởi thời nhà Đường:
[/list]
Sau Phù Đổng Thiên Vương đăng đàn phong thần ở núi Vệ Linh (Sóc Sơn) thì người thứ hai nối tiếp cuộc phong thần trên đất Việt là … Phong thủy vương Cao Biền.
t[]9ng Cao v[]ng
Thật vậy, Việt điện u linh và Lĩnh Nam chích quái ghi lại một loạt những chuyện Cao Vương đã phong và lập nơi thờ các vị thần thiêng nhất đất Việt. Liệu đây có phải là công trạng của Cao Vương mà đã bị gọi thành ra việc ông “trấn yểm” các linh khí nước Nam?
[list="box-sizing: inherit; overflow-wrap: break-word; margin-right: 0px; margin-bottom: 1.5em; margin-left: 0px; list-style-position: initial; list-style-image: initial; font-size: 19px; background-color: rgb(255, 255, 255);"]
[*]Rõ nhất là việc Cao Biền phong thành hoàng cho thần Tô Lịch, tức là vị thành hoàng sớm nhất có trong các ghi chép ở nước ta. Cùng tương tự với thần Tô Lịch là thần Bạch Mã hay Vượng khí Long Đỗ.
[*]Cũng là Long Đỗ hay Long Độ đình hầu chính là Sĩ Nhiếp. Việt Điện U Linh xếp truyện về Sĩ Nhiếp lên đầu tiên trong các Lịch đại đế vương và kể rằng Cao Biền đã gặp thần Sĩ Vương và làm bài thơ:
Sau thủa Hoàng Sơ Ngụy
Cách đây năm trăm niên
Đường, Hàm Thông thứ tám,
Nay gặp Sĩ Vương tiên.
[*]Truyện núi Tản Viên trong Lĩnh Nam chích quái kể Cao Biền đã “giao đấu” với thần núi Tản rồi nói:
“Linh khí ở phương Nam không thể lường được. Cái vượng khí đời nào hết được!”
[*]Truyện Lý Ông Trọng trong Lĩnh Nam chích quái kể:
Tới đời Đường, Triệu Xương sang làm quan đô hộ đất Giao Châu, đêm mộng thấy cùng Lý Thân giảng sách Xuân Thu, Tả Truyện, nhân hỏi thăm nhà cũ, lập đền thờ cúng. Sau Cao Biền dẹp giặc Nam Chiếu, Lý hiển linh cứu trợ, Cao Biền bèn sửa sang lại miếu đền, tạc gỗ làm tượng, gọi là đền Lý hiệu úy nay thuộc xã Thụy Hương, huyện Từ Liêm (xưa gọi là xã Thụy Hàm, nay gọi là xã Thụy Hương) ở bên bờ sông Cái cách kinh thành 15 dặm.
Vậy chính Cao Biền là người đã xây đền thờ Lý Ông Trọng ở Chèm.
[*]Truyền thần Cao Lỗ trong Lĩnh Nam chích quái kể Cao Biền nằm mộng gặp thần Cao Lỗ, tỉnh dậy làm bài thơ:
[*]
Đất Giao châu, đẹp thay!,
Dằng dặc vạn năm dài
Hiền đức xưa được mất
Quả chẳng phụ lòng trời.
[*]
Lại ngâm thêm:
Bách Việt trời một cõi
Nhị Hán định sơn xuyên
Thần linh cùng quy thuận
Nhà Đường phước đức thêm.
[*]
Lại ngâm thêm một bài:
Nước Nam sông núi đẹp
Long thần với địa linh
Dân an không lo lắng
Đất nước hưởng thái bình.
[*]Truyện hai con trâu vàng của Lĩnh Nam chích quái kể:
Cao Biền giỏi thuật số, thông địa lý, thường cưỡi diều giấy bay trên không trung để yểm các nơi thắng cảnh. Biền thấy trâu đi vào hồ Dâm Đàn (nay là Tây Hồ) rồi thoắt không thấy trâu đâu nữa.
Như thế việc thờ Kim Ngưu cũng chính là do Cao Biền khởi xướng.
Ở núi Tiên Du còn có sự tích Cao Biền lập 8 vạn ngôi tháp, nên núi đó có tên là núi Bát Vạn.
[*]Bản thân Cao Vương Biền được thờ dưới tên Cao Sơn đại vương, là vị thần trấn Nam của kinh thành Thăng Long và Hoa Lư.
[*]Tại động Thiên Tôn ở Ninh Bình, có chùa Thiên Tôn do Cao Biền xây để thờ Quan Âm Diệu Thiện và cha mẹ của bà là Trang Vương. Di tích nay vẫn còn với bằng chứng là những viên gạch Giang Tây quân của thời Đường tại đây.
[*]Ở Vạn Phú (Hà Đông) Cao Biền có vợ là bà Quốc vương thiên tử Ả Lã Nàng Đê, tức là Trưng Vương. Điều này cho thấy Cao Biền đã tôn thờ Trưng Vương.
[*]Ở thôn Nam Trì, xã Đặng Lễ, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên có chuyện các vị Cao Biền (Cao Vương), Lữ Gia (Bảo Công), Nguyễn Danh Lang (Lang Công) kết nghĩa làm anh em sau khi 2 vị Lữ Gia và Lang Công hiển linh giúp Cao Vương đánh giặc…
[*]Thần tích thôn Hoa Dương (nay là xã Thái Phương, Hưng Hà, Thái Bình) kể tại đây Cao Biền gặp 4 vị thần, tự xưng là tứ vị Lôi Đình (Lôi Oanh), một vị tên là Thanh Cung, một vị tên là Chàng Chiểu, một vị tên là Từ Kinh, một vị tên là Trang Nghị,… đã hiển linh giúp Cao Biền đánh giặc. 4 vị Lôi thần này là một cách kể khác của Ngũ vị tôn quan Tứ phủ.
Một số vị thần Việt khác được tôn thờ bởi thời nhà Đường:
[/list]
- Bạch Hạc Tam Giang: 2 vị thủy thần Thổ Lệnh và Thạch Khanh được Lý Thường Minh nhà Đường lập đền thờ Bạch Hạc ở ngã ba Tam Giang Việt Trì, theo Truyện thần uy hiển Bạch Hạc của Lĩnh Nam chích quái. Thổ Lệnh và Thạch Khanh chính là 2 vị tôn quan của Tứ phủ, cùng thời với vua cha Bát Hải Động Đình hay Linh Lang đại vương ở hồ Tây.
- Huyền Thiên Trấn Vũ: vị thần trấn Bắc của Thăng Long đã giáng thế diệt trừ con cáo chín đuôi ở Trích Sài, nơi có di tích chùa Khai Nguyên và tượng Đường Minh Hoàng.
Danh sách này có lẽ còn dài nữa, nhưng những gì ở trên đã có đủ những vị thần linh thiêng bậc nhất của Việt Nam như Tản Viên Sơn Thánh, Linh Lang đại vương, cũng như cả tứ trấn Thăng Long…